Search for: [Abstrakt = "Ekonomia, jako nauka o działalności gospodarczej, budowała w ciągu wielu dziesięcioleci założenie o naturze człowieka gospodarującego. Model homo oeconomicus nie jest \"jedynym słusznym\" modelem. Podlegał on modyfikacjom rozciągającym się między dwoma podejściami badawczymi\: psychologizmem i antypsychologizmem. W kilku ostatnich dziesięcioleciach psychologia rozszerzyła swój obszar badawczy na zachowania gospodarcze. Celem tych badań było sprawdzanie za pomocą metod indukcji niezupełnej, czy założenie o racjonalności człowieka gospodarującego odpowiada rzeczywistym stanom umysłu ludzkiego i możliwościom poznawczym. Na bazie tych badań wyodrębniła się psychologia ekonomiczna i ekonomia behawioralna. Badacze tych dziedzin przeciwstawiają metody indukcyjne hipotetyczno−dedukcyjnemu programowi badawczemu ekonomii głównego nurtu na podstawie obserwacji nieracjonalnych zachowań człowieka gospodarującego. Celem artykułu jest, po pierwsze, przegląd nurtów psychologicznego i antypsychologicznego w teoretycznym rozwoju ekonomii oraz, po drugie, pokazanie słabości i zagrożeń psychologizmu w ekonomii i w psychologii ekonomicznej. W artykule omówiono psychologiczne asocjacje A. Smitha i J.S. Milla, które ukształtowały standard ekonomii klasycznej. Następnie omówiono zwrot ku empiryzmowi logicznemu i postulat racjonalności K. Poppera. Zwrot ten ukształtował założenie o racjonalnym człowieku gospodarującym, który był stosowany w teorii ogólnej równowagi rynków. Teoria ta, jako statyczna i idealizacyjna, została poddana krytyce w nowych nurtach ekonomii, w których uchylane są idealizacyjne założenia ekonomii neoklasycznej w celu bardziej kompleksowego wyjaśniania rzeczywistości gospodarczej. Eksperymenty i inne metody indukcji niezupełnej są uzupełniającym narzędziem poszerzania wiedzy o rzeczywistości gospodarczej. W konkluzjach stwierdza się, że wnioskowanie indukcyjne jest zawodne i należy stosować możliwie najlepsze wyjaśnianie celowych działań ludzkich, np. wyjaśnianie intencjonalne. Natomiast poszukiwanie przyczyn zachowań gospodarczych w ograniczeniach poznawczych stwarza zagrożenie redukcją ekonomii jako nauki o społecznych relacjach w gospodarowaniu do nauk przyrodniczych"]
