@misc{Ancyparowicz_Grażyna_Bezpieczeństwo_2023, author={Ancyparowicz, Grażyna}, contributor={Kwiecień, Ilona. Redakcja and Kowalczyk-Rólczyńska, Patrycja. Redakcja}, identifier={DOI: 10.15611/2023.20.8.02}, year={2023}, rights={Wszystkie prawa zastrzeżone (Copyright)}, publisher={Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu}, description={Ancyparowicz, G. (2023). Bezpieczeństwo socjalne w polskim systemie ubezpieczeń emerytalnych. W: I. Kwiecień i P. Kowalczyk-Rólczyńska (red.), Bezpieczeństwo ekonomiczne osób starszych – wyzwania dla rynku ubezpieczeń w Polsce (s. 35-55). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.}, language={pol}, abstract={Ubezpieczenia wzajemne, znane już w starożytności, występowały w średniowieczu jako forma samopomocy w ramach cechów, gildii, gwarectw czy maszoperii. Jednak po rewolucji przemysłowej, gdy kapitalizm zburzył tradycyjne więzi społeczne, tego typu ochrona ryzyka socjalnego zanikła. Wyzysk i masowa nędza wśród robotników zagrażały rewolucją proletariacką i likwidacją państw narodowych. Odpowiedzią polityków na to wyzwanie były przeprowadzone w duchu socjaldemokratycznym reformy, w szczególności ustanowienie na przełomie XIX i XX wieku w państwach Europy Zachodniej obligatoryjnych ubezpieczeń pracowniczych. Ubezpieczenia te z uwagi na swój publicznoprawny charakter stały się integralną i przymusową częścią systemu zaopatrzenia społecznego. W okresie międzywojennym taki model zabezpieczenia ryzyka niezdolności do pracy (ze względu na wiek bądź stan zdrowia) wzorem innych państw europejskich przyjęła także II Rzeczpospolita. Ówczesny system ubezpieczeń pracowniczych, reaktywowany w Polsce Ludowej, rozwinął się w latach 70. i przetrwał bez większych zmian pierwszą dekadę transformacji ustrojowej. Po reformie systemowej ubezpieczeń pracowniczych (nadal nieukończonej, choć zainicjowanej dawno, bo w latach 1997-1998), obok ZUS-u – państwowej instytucji zarządzającej oszczędnościami emerytalnymi w Polsce – coraz większą rolę odgrywają prywatne (najczęściej zagraniczne) spółki z rynku kapitałowego.}, title={Bezpieczeństwo socjalne w polskim systemie ubezpieczeń emerytalnych}, type={rozdział}, keywords={ubezpieczenia społeczne, emerytura, otwarte fundusze emerytalne, pracowniczy plan kapitałowy}, }