@misc{Chlebowska-Styś_Anna_Identyfikacja_2020, author={Chlebowska-Styś, Anna}, contributor={Sówka, Izabela. Promotor}, year={2020}, rights={Wszystkie prawa zastrzeżone (Copyright)}, publisher={Politechnika Wrocławska}, language={pol}, abstract={Celem niniejszej rozprawy doktorskiej była identyfikacja źródeł emisji pyłów w Poznaniu na podstawie składu elementarnego. Podjęcie takiej tematyki było odpowiedzią na występujący od wielu lat na ternie miasta, problem z zapyleniem powietrza. Mimo tego, do tej pory nie prowadzono badań w celu identyfikacji źródeł na terenie miasta Poznania i wszelkie podejmowane działania oparte były na arbitralnym stwierdzeniu, że jakość powietrza w Poznaniu kształtuje niska emisja z sektora komunalno-bytowego.Zakres pracy obejmował analizę literatury tematu, pobór prób w terenie, analizy chemiczne pobranego materiału oraz wykonanie analiz statystycznych. Pobór prób przeprowadzono w dwóch 4-tygodniowch kampaniach pomiarowych w różnych termicznie sezonach (25.10-22.11.2016 i 5.06-2.07.2017), stanowiska pomiarowe reprezentowały typ stacji tła miejskiego oraz komunikacyjny. Analizy chemiczne obejmowały oznaczenie OC i EC, dziesięciu jonów rozpuszczalnych w wodzie (Na+, NH4+, K+, Mg2+, Ca2+, F-, Cl-, NO3-, PO43-, SO42-) oraz 12 pierwiastków śladowych (As, Br, Cd, Cr, Mn, Mo, Ni, Pb, V, Zn, Al, Fe) w próbkach pyłu. Kolejnym krokiem była analiza przebiegu stężeń poszczególnych składowych pyłu. W ostatnim etapie pracy wykonano modelowanie receptorowe, z równoczesnym wykorzystaniem 3 metod badawczych: współczynnika wzbogacenia EF, analizy składowych głównych PCA oraz dodatniej faktoryzacji macierzy PMF.Wykonane w ramach dysertacji doktorskiej badania oraz analizy pozwoliły na wyodrębnienie 4 głównych źródeł emisji w Poznaniu, mianowicie: emisję z sektora komunalno-bytowego, napływ związany z procesami spalania, emisję z pojazdów samochodowych (w tym spalanie paliw płynnych w silnikach samochodowych i ścieranie nawierzchni dróg i elementów pojazdów) oraz pył mineralny. Wykazano, że aktywność zidentyfikowanych źródeł emisji zmienia się wraz z sezonami termicznymi. Podczas okresu grzewczego dominującym źródłem emisji w Poznaniu są procesy związane ze spalaniem paliw stałych w sektorze komunalno-bytowym oraz napływ związany z procesami spalania, podczas gdy w sezonie letnim dominujący udział w emisji pyłów mają ruch samochodowy oraz procesy spalania. Jednocześnie uzyskane wyniki, określają, że udziały poszczególnych źródeł emisji z masie PM są zmienne z zależności od stanowiska. Co prawda, podczas sezonu grzewczego, to emisja z sektora komunalno-bytowego jest dominującym źródłem emisji na obu typach stanowisk, jednakże obszary wzdłuż arterii komunikacyjnych narażone są na obecność dodatkowego źródła jakim jest emisja z pojazdów, której udział charakteryzuje się zasięgiem lokalnym. Emisja z sektora komunalno-bytowego swoim zasięgiem obejmuje natomiast obszar całego miasta. Ponadto, przeprowadzone analizy wyników badań pozwalają na stwierdzenie, że wysokie stężenia pyłów zawieszonych w Poznaniu są wynikiem emisji lokalnych.Przeprowadzone badania i analizy udowodniły, że na jakość powietrza w znacznym stopniu wpływa niska emisja z sektora komunalno-bytowego ale nie można jednoznacznie stwierdzić, że wyłącznie to źródło kształtuje jakość powietrza w mieście. Na obszarze aglomeracji istnieje, bowiem wiele innych źródeł emisji, o mniejszym zasięgu oddziaływania, ale w sposób znaczący wpływających na skład a tym samym, jakość powietrza i komfort życia mieszkańców.}, title={Identyfikacja źródeł emisji pyłu zawieszonego na terenie Poznania}, type={rozprawa doktorska}, keywords={pył zawieszony, PM10, PM2,5, PM1, identyfikacja źródeł pyłu}, }